Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Ratio weerstandsvermogen

Naast een structureel en reëel begrotingsevenwicht zegt ook het weerstandsvermogen, uitgedrukt in de weerstandsratio, iets over de financiële gezondheid van een gemeente.

Het weerstandsvermogen is de mate waarin de gemeente in staat is om mogelijke tegenvallers op te vangen zonder dat dit onmiddellijk invloed heeft op het beleid. Het weerstandsvermogen wordt uitgedrukt in een indicator, de weerstandsratio, waarin de weerstandscapaciteit ten opzichte van de risico’s wordt afgezet.  De weerstandscapaciteit bestaat uit middelen en de mogelijkheden die de gemeente heeft om onverwachte kosten (risico's) op te kunnen vangen.

In de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement is bepaald dat Goirle een ratio met kwalificatie 'voldoende' nastreeft. Dat betekent dat de ratio moet liggen tussen de 1.0 en 1.4. In het bestuursakkoord 2022-2026 'Goirle: sterk en in balans' is de ambitie opgenomen dat de algemene reserve een zodanige omvang heeft waardoor een ratio van 'ruim voldoende' kan worden bereikt.

Weerstandscapaciteit

In de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement zijn de bestanddelen van de weerstandscapaciteit bepaald. De weerstandscapaciteit op begrotingsbasis van de gemeente Goirle bestaat uit de volgende onderdelen:

-   Algemene reserves  (de algemene weerstandsreserve en de algemene reserve grondexploitaties);
-   Stille reserves;
-   Begrotingsruimte;
-   Onbenutte belastingcapaciteit;
-   Post onvoorziene uitgaven.

Voor de begroting 2023 kunnen daaraan de volgende bedragen worden gekoppeld:

We lichten de ontwikkeling van de componenten van de weerstandscapaciteit hieronder toe.

Algemene reserves
De totaal vrije reserve is in 2022 gestegen naar afgerond € 8.174.000, doordat o.a. in de algemene weerstandsreserve het batig saldo van de jaarrekening 2021 is gestort. Op basis van de prognose van positieve rekeningresultaten de komende jaren, kan deze reserve verder toenemen.

Stille reserves
Stille reserves zijn besloten in activa die lager dan de opbrengstwaarde zijn gewaardeerd. De gemeente Goirle heeft stille reserves in de materiële en financiële vaste activa. De waarde van deze stille reserve mag niet worden meegenomen in de berekening van de weerstandscapaciteit vanwege beperkingen op de vrije verhandelbaarheid en de realisatie.

Begrotingsruimte
De begrotingsruimte wordt iedere begroting bepaald en telt alleen voor het huidige begrotingsjaar, momenteel heeft de gemeente Goirle structureel voldoende ruimte binnen de begroting en de meerjarenraming.

Onbenutte belastingcapaciteit
De onbenutte capaciteit is het verschil tussen het gehanteerde OZB tarief en het tarief om tot een 'artikel 12 gemeente' gerekend te worden. Voor de gemeente Goirle bedraagt de onbenutte belastingcapaciteit bij de begroting 2023 € 359.227.

Post onvoorziene uitgaven
De onvoorziene uitgaven zijn voor 2023 geraamd op € 72.300, gebaseerd op € 3 per inwoner van de gemeente.

Ingeschatte risico's

Conform ons beleid maken we bij het opstellen van de begroting een inventarisatie van de mogelijke risico's die de gemeente kan lopen. We stellen een zogenoemde risicokaart op, waarin we de volgende onderdelen identificeren en kwantificeren:

• Welk risico betreft het?
• Hoe groot is de kans dat het risico zich voordoet?
• Is het een regulier of niet-regulier risico?
• Wat is het financieel gevolg als het risico zich voordoet?
• Hoe ‘zeker’ is de inschatting van het risico (goed, redelijk, slecht of niet in te schatten)?
• Welke beheersingsmaatregelen zijn getroffen om het risico te voorkomen?

De uitkomsten van de risicokaart vormen het reëel financieel gevolg van de geïnventariseerde risico's. Voor de begroting 2023 hebben we de risico's geclassificeerd naar de risico-categoriën zoals benoemd in de nota Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

Berekening van de weerstandsratio
De weerstandsratio, als indicator van het weerstandsvermogen, berekenen we op basis van bovenstaande componenten als volgt:

De ratio weerstandsvermogen voor de begroting 2023 is te kwalificeren als 'ruim voldoende' en voldoet daarmee aan de vereisten van de nota weerstandsvermogen en risicomanagement én de ambitie uit het nieuwe bestuursakkoord.